دندانپزشکی ترمیمی، علم و هنر تشخیص و پیشگیری از آسیب های تاج دندان‌ها و سپس بازسازی پوسیدگی‌ها و صدمات و تغییر رنگ‌‌های بافت سخت دندان‌ها می‌ باشد. مواد غیرهمرنگ مانند طلا و آمالگام (مخلوطی از فلزات) و مواد همرنگ دندان مانند گلاس آینومر و کامپوزیت و سرامیک ، جایگزین نسوج ازدست رفته دندان‌ها می‌شوند. با توجه به نیاز همیشگی برای زیبایی ،مواد همرنگ سالیان متمادی است که مورد درخواست هستند. بر اساس نوع درخواست و نیاز مراجعین و همچنین تشخیص دندانپزشک، هرکدام از این نوع مواد و درمان‌ها کاربرد خاص خود را دارند. با توجه به پیشرفت چشمگیر در زمینه مواد دندانی و نیاز به درمان‌های زیبایی، انواع پیشرفته کامپوزیت‌ها و سرامیک‌ها جایگزین خوبی برای بافت ازدست رفته و همچنین برای تعویض ترمیم و پرکردگی‌های شکسته و بدرنگ قدیمی شده اند. دانش و تجربه و تبحر دندانپزشک و رعایت بهداشت توسط بیمار، نقش اصلی در ماندگاری و کارایی تمامی درمان‌ها و از جمله ترمیم ها دارد.

مراجعه سریع و تشخیص و درمان صحیح، مهم‌ترین عامل برای ماندگاری و کارایی ترمیم دندان ها است. زمانی که آسیب بافت دندان ها به عصب(پالپ)برسد، درمان ریشه(عصب کشی) به ناچار باید انجام گیرد که اکثرا برای بازسازی تاج نیاز به روکش دارند و با درمان ترمیمی امکان پذیر نیست. بنابرین هرچه مراجعه و درمان ترمیمی سریع‌تر انجام گردد، به‌علت توقف روند تخریب و پوسیدگی، امکان صدمه بیشتر به عصب و تاج دندان کم‌تر شده و درمان ماندگارتر است. علاوه براین، نیاز به عصب کشی و روکش و هزینه های بعدی مرتفع می گردد.

معروف ترین ماده ترمیم دندان عبارتست از آمالگام که مخلوطی(ملقمه ای) از چند فلز می باشد. از جمله جیوه، نقره، قلع و مس. ولی فلز سرب در آن وجود ندارد. بطور کلی دوام طولانی تری دارد ولی رنگ نقره ای آن مورد پسند نیست. تاکنون سمیت آن در بدن انسان تایید نشده و در بعضی موارد بهتر ازمواد همرنگ است. در افراد بسیار کمی احتمال حساسیت به هرکدام از فلزات موجود در آن وجود دارد. مدتهاست نسبت به مصرف جیوه و احتمال آزادسازی آن، چه در محیط کار(هنگام تهیه و بعد از خارج شدن آن) و چه در بدن انسان (بر اثر فرسایش و ساییدگی در محیط دهان) و در محیط زیست، جدال و بحث وجود دارد و در تعداد قلیلی از کشورها محدودیت و منع مصرف پیدا کرده ولی به دلایل مزیت های خاص خود و عدم اثبات این مشکلات، هنوز یکی از بهترین جایگزین های بافت ازدست رفته دندان محسوب می شود و در مناطقی از دهان که بقیه مواد پرکردگی قابل استفاده نیست یا کارایی لازم را ندارد، بکار می رود. احتمال حساسیت اولیه به سرما و گرما نیز وجود داشته و در نواحیی که نیروهای شدید جونده اعمال می شود، ارجحیت دار.  طلا نیز از دیرباز جایگزین بافت ازبین رفته دندانی بوده است. انطباق خوب با بافت دندان و عدم فرسایش دندان روبرو و ماندگاری عالی آن از مزایا حساب می شود. به علت رنگ و هم‌چنین هزینه بالا و فرایند ساخت پیچیده و حساسیت اولیه به سرما و گرما و خود طلا، اکنون کمتر مورد استفاده قرار می گیرد.

کامپوزیت نوعی رزین صناعی است که برعکس آمالگام وطلا دارای خاصیت چسبندگی به بافت دندان است و قابلیت همرنگی کامل با دندان را دارد که نیاز به زیبایی را برآورده می سازد. کامپوزیت های جدید را میتوان در اکثر حفره های دندانی که تحت نیروی شدید جویدن قرار ندارند استفاده کرد. حسایست به سرما و گرما کمتر دارد ولی مستلزم دانش و تبحر و تجربه خاص و فوق العاده در استفاده از آن است و همچنین رعایت بهداشت خیلی بالایی نیاز دارد. در بعضی مناطق دهان استفاده نمی شود و همچنین در افراد قلیلی احتمال بروز حساسیت دارد. فقط برندهای معتبر و درنتیجه گران‌تر کامپوزیت باید استفاده گردد تا دوام، کارایی و زیبایی رنگ لازم را داشته باشد. سرامیک‌ها نیز در سال‌های اخیر جایگزین خوبی برای مواد قدیمی تر در بازسازی انساج دندانی هستند. از نظر زیبایی بهترین هستند ولی نیاز به مهارت و دانش دندانپزشک و لابراتوار و رعایت بهداشت عالی از جانب شخص می باشند. به صورت غیر مستقیم و خارج از دهان ساخته می شوند و در ضخامت های کم بسیار شکننده هستند و در مناطقی از دهان که تحت فشار نسبتا شدید هستند نباید استفاده شود. هزینه بسیار بالاتری از آمالگام وکامپوزیت‌ها دارند.

بهترین تصمیم برای نوع ماده انتخابی جهت ترمیم را بر عهده دندانپزشک خود بگذارید. عوامل متعددی دراین تصمیم گیری دخیل اند.از جمله: شدت و محل دندان تخریب شده، کیفیت رعایت بهداشت هرشخص، نیاز به زیبایی، کارایی دندان مورد نظر و در نهایت تجربه و تبحر دندانپزشک و انتخاب نوع مرغوب و مناسب هر دندان بخصوص.

نکات بعد از ترمیم

بعد از اتمام ترمیم، نکات مختلفی باید ذکر گردد:

• در دندانهایی که با آمالگام ترمیم میشوند از جویدن غذا و نوشیدنی های داغ تا زمان سخت شدن ماده باید خودداری شود. در درمانهای فلزی و سرامیکها، درجات مختلفی از حساسیت به سرما و گرما برای مدت کوتاهی، ممکن است وجود داشته باشد.
• ترمیمهایی که درآنها از بیحسی استفاده شده، باید تا زمان رفع بیحسی از جویدن و نوشیدنیهای داغ، خودداری شود.
• ترمیم های کامپوزیتی ممکن است بر اثر جویدن تا چند روز حساسیت داشته باشند. از مصرف نوشیدنیهای رنگی باید تا ۲۴ ساعت خودداری کرد.
• درصورتیکه حساسیتها بیش از زمان طبیعی ادامه داشته باشد، باید به دندانپزشک خود اطلاع دهید.
• ترمیمهای عمیق و نزدیک عصب دندان، درجات مختلفی از درد یا حساسیت را میتوانند بروز دهند. درصورت ادامه آن بیش از زمان و میزان توضیح داده شده توسط دندانپزشکتان، موضوع را به اطلاع برسانید. ممکن است نیاز به درمان ریشه یا تعویض ترمیم داشته باشند.

رعایت بهداشت توسط مسواک و نخ دندان، به دوام ترمیم ها و جلوگیری از بروز پوسیدگی مجدد، بسیار مهم است. رژیم غذایی پرکربوهیدرات و یا جویدن غذاهای سخت میتواند باعث عود پوسیدگی و یا شکستن ماده ترمیم و یا خود دندان گردد. معاینه دوره ای و انجام رادیوگرافی مخصوص پوسیدگی، کمک شایانی در تشخیص و جلوگیری از پوسیدگی مجدد میکند. ترمیم سریع درصورت بروز پوسیدگی مجدد، برای جلوگیری از درگیری عصب دندان یا ضعیف شدن نسج باقیمانده، توصیه میگردد.

پوسیدگی چیست؟

پوسیدگی دندان، شایع‌ترین و بیشترین بیماری عفونی در انسان است که در جوامع مختلفی از جمله کشور عزیزمان، فراوانی و گستردگی چشمگیری دارد. دراین بیماری میکروبها به بافت دندان حمله میکنند و درجات مختلفی از خرابی و التهاب و عفونت را بوجود می آورند. بدلیل  اهمیت کمتری که در بعضی جوامع به سلامتی دهان و دندان داده میشود، این بیماری عفونی کمتر به چشم می آید. بافت دندانی نیز بدلیل سختی و ماهیت وجودی خویش، نسبت به دیگر اعضا ظاهرا مقاوم تر بنظر میرسد وچون تعداد دندانها از اعضای دیگر بدن بیشتر است در درجه اهمیت کمتری قرار گرفته است. در سالهای اخیر بدلیل پیشرفت فرهنگ سلامت در بسیاری از جوامع، اهمیت فوق العاده ای برای سلامت دندانها بوجود آمده است. هنگامیکه درمی یابیم هیچ عضو مصنوعی یا ترمیم شده، مانند عضو خدادادی ما نیست، به دندانها نیز اهمیت بسیار بیشتری خواهیم داد. پوسیدگی دندانها در درجات مختلفی وجود دارند. از پوسیدگی بسیار جزیی در سطح مینای دندان تا عفونتهای سریعا منتشر شونده که در چند ساعت میتواند سلامتی و حیات شخص را به خطر جدی بیندازد.

برای ایجاد پوسیدگی، وجود باکتری بهمراه ماده غذایی و وجود دندان و گذشت زمان لازم است. باکتری استرپتوکوک میوتانس همیشه در دهان ما وجود دارد. بلافاصله بعد از خوردن مواد قندی یا کربوهیدرات، این باکتری با مصرف قند موجود، تولید اسید میکند که باعث حل شدن مینای دندان و ایجاد شیار و تغییر رنگ میشود. بعد از تخریب مینا نوبت به عاج دندان رسیده که با توجه به شدت خرابی، درجات مختلفی از درد و تغییر رنگ و سوراخ شدگی یا حفره بروز میکند. شدت درد به سرما و گرما و شیرینی و جویدن میتواند نشان دهنده پوسیدگی و حدود عمق آن باشد.

پوسیدگی ایجاد شده در موارد خاصی و با رعایت شدید و پرهیزها، ممکن است برای مدت زمانی متوقف شود و با برگشت شرایط دوباره ادامه پیدا کند. ولی شیار یا حفره ایجاد شده به هیچ عنوان و خودبخود اصلاح یا ترمیم نمی‌گردد.
رعایت بهداشت و رژیم غذایی میتواند در بروز تعداد و شدت پوسیدگی تاثیر بسزایی داشته باشد. بهمین دلیل در کودکان پوسیدگی سریعتر و شدیدتر اتفاق می افتد. بطور کلی تعداد دفعات مصرف مواد قندی و کربوهیدرات بسیار مهمتر از مقدار استفاده آنها در یک وعده است. بطور مثال اگر شما یک وعده کربوهیدرت را یکجا میل کنید، صدمه آن بمراتب کمتر از زمانیست که این مقدار را در چند نوبت مصرف نمایید.

با هربار مصرف انواع قندها، مقدار اسید ایجاد شده توسط باکتریها در چند دقیقه افزایش سریع یافته و تا حدود یک ساعت روی دندانها باقی می‌ماند.پس اگر بعد از مصرف خوراکیها بسرعت مسواک بزنیم، احتمال ایجاد پوسیدگی بسیار کم میشود. در بعضی افراد بافت دندان بصورت مادرزادی،  ژنیک و یا اکتسابی، ضعیفتر بوده و سریعتر دچار پوسیدگی میگردد. میتوان دراین موارد از فلوراید تراپی و موارد دیگر بهره گرفت.

اصلاح خط لبخند…طرح لبخند …لبخند هالیوودی

( Hollywood Smile ….Smile Design)

اصولا دیدن زیبایی و زیبا بودن همیشه خواسته و نیاز طبیعی و نهفته در سرشت ما انسانها بوده و اقدامات دندانپزشکی زیبایی نیز در دهه های اخیر بیشتر از همیشه مورد توجه قرار گرفته و درصد بالایی از مراجعین به دندانپزشکی، خواهان زیباکردن ظاهر دندانها و لبخند خود هستند. عناوینی تحت عنوان اصلاح طرح لبخند، لبخند هالیوودی، خط لبخند و غیره، چند سالیست که در کشور ما نیز مطرح شده و بیشتر خواهان و متقاضی پیدا کرده است. تاثیر چهره و ظاهر زیبا در سلامت روحی و اعتماد بنفس آدمی، چنان مهم است که حیطه وسیعی از اقدامات پزشکی و دندانپزشکی زیبایی را به خود معطوف نموده است. علاوه بر ایجاد انگیزه و روحیه برتر و آرامش، سلامت روحی و اعتماد بنفس آدمی، باعث افزایش امید به زندگی در جوامع بشری است. اقدامات دندانپزشک زیبایی فقط برای دندانهای خراب، شکسته، ازدست رفته و بدرنگ نیست، بلکه میتوان با اصلاحاتی هرچند جزیی، برای افرادی که دندانهای خوب و سالمی دارند نیز تغییرات چشمگیر و مثبتی ایجاد کرد. ولی تا چه حد و مرزی باید و یا میتوان این اقدامات زیبایی در دندانپزشکی را انجام دهیم؟

آیا میدانستید ۴۰ درصد از ظاهر و چهره ما، در لبخند خودرا نشان میدهد؟ شاید با تمام تصورات قبلی تفاوت داشته باشد ولی نقش دندانها و لبها و مجموعه دهان در ایجاد این زیبایی از بقیه اجزای صورت به تنهایی بیشتر است.

لمینیت و ونیر (Laminate...Veneer)

لمینیت و ونیر بطور کلی به لایه ای نازک از جنس مواد مخصوص گفته می شود که برروی سطح بیرونی دندانها که قابل دیدن است، قرار میگیرد. برای اصلاح شکل و اندازه و رنگ دندانها به هر دلیل، بازسازی ساختار و تقویت در جویدن، اصلاح پریدگیها و شکستگیهای کوچک، بستن فاصله بین دندانها یا دیاستم(Diastema)، اصلاح طرح لبخند، و همچنین برای ناردیفی و نامرتب بودن های خفیف دندانها (بدون ارتودنسی و صرف زمان زیاد)، از این موارد بهره می گیریم. البته در اصطلاح و اشتباها، ونیر(Veneer) به لایه ای از جنس کامپوزیت میگویند و لمینیت یا لامینیت(Laminate) به لایه ای از سرامیک اطلاق میگردد.

مواردی که نمیتوان از لمینیت و ونیر استفاده کرد عبارتست از: نیاز واقعی به ارتودنسی، سایش شدید و یا دندان قروچه در حدی که مجبور به انجام روکش کامل هستیم و افرادی که نمیتوانند از نایت گارد استفاده کنند، عدم رعایت بهداشت کامل و توجه نکردن به عادات و پرهیزهایی در خوردن غذاهای سخت که برای دندان سالم هم باید رعایت شوند.

فرق اینها چیست و درچه مواردی از هرکدام استفاده می کنیم و مزایا و معایبشان کدام است.

ونیر یا لمینیت کامپوزیتی(Composite Laminate Veneer).اکثرا بدون تراش و گاهی با تراش بسیار کم(بدلیل پوسیدگی یا بدرنگی و شکستگی شدید)از دندان، لایه ای از جنس کامپوزیت توسط دندانپزشک ساخته میشود که نوعی رزین صناعی است و معمولا در همان جلسه و بدون نیاز به قالبگیری انجام میشود. هزینه آن بسیار کمتر از سرامیک است ولی هم دوام و هم زیبایی کمتری دارد و بمرور زمان تغییر رنگ پیدا میکند که باید با پالیش اصلاح گردد.از سرامیک ضعیفتر است، پس مقاومت و ماندگاری کمتری دارد. ضخامت کامپوزیت از سرامیک باید بسیار بیشتر باشد تا بتواند رنگ و استحکام بیشتری فراهم کند. در عمل نمیتوان شکل مطلوب مانند سرامیکها ساخته شود. برداشتن کامپوزیت از روی دندان نیز، عملا نمیتواند بدون صدمه به ساختار دندان باشد. حتی در صورت برداشت کامپوزیت قبلی، بعلت نفوذ لایه باند (چسب) عملا تغییراتی در ساختار دندانی ایجاد شده است.کامپوزیت در صورت لب پر شدن میتواند بدون نیاز به برداشت کامل، بازسازی شود.

ونیر یا لمینیت سرامیکی(Ceramic Laminate Veneer).معمولا با تراش بسیار جزیی(۰.۳ تا ۰.۷ میلیمتر که از ناحیه نوک دندان تا محل لثه فرق دارد) از دندان تراش میخورد و لایه ای از جنس سرامیک و توسط قالبگیری و ارسال به لابراتوار در بیش از یک جلسه ساخته میشود. بطورکلی سرامیکها از استحکام و دوام بسیار بیشتری نسبت به کامپوزیت برخوردارند.دوام رنگ آنها در اثر مصرف غذا و نوشیدنی های رنگی و استعمال دخانیات، بسیار بالا بوده و درخشندگی و براقیت فوق العاده و بینظیر دارند                              ( Lifelike or Natural) ضخامت آنها بسیار کمتر از کامپوزیت ولی درعین حال طول عمر و دوامشان بسیار بیشتر از کامپوزیت هاست. درصورت پریدگی و شکستن معمولا باید تعویض گشته و بصورت یک تکه مجددا ساخته شوند. تنها عیبشان هزینه بالاتر است که به دلیل نیاز به تراش بسیار ظریف و دقیق توسط دندانپزشک و همچنین مراحل ساخت دقیق و پیچیده و استفاده از دستگاههای پیشرفته و قیمت بسیار بالاتر سرامیک می باشد.

بطورکلی همانند دندانهای سالم، لمینیت و ونیرهای کامپوزیتی و سرامیکی، نیاز به مراقبت دارند. نجویدن غذا ومواد سفت و سخت مانند یخ و آجیل و غیره، نوشیدنیهای رنگی و استعمال دخانیات، رعایت بهداشت صحیح و کامل، نداشتن دندان قروچه و بطورکلی عدم انجام هر کاری که میتواند به دندان سالم نیز صدمه بزند، در مورد این درمانها نیز بسیار مهم و ضروری بوده و هم در طول عمر و دوام و کارایی و هم در ثابت ماندن رنگشان، نقش اصلی را دارد. مراجعه منظم و روتین و بررسی درمانهای انجام شده، ضمانتی برای ماندگاری خواهد بود. درصورت انجام جرم گیری و یا استفاده از دهانشویه حتما با دندانپزشک مشورت کنید. با توجه به نیاز شما رنگهای متنوعی در ساخت لمینیت و ونیر کامپوزیتی و سرامیکی وجود دارند، از رنگهای سفید یک پارچه و براق گرفته، تا رنگهای طبیعی که از نوک دندان تا لبه لثه اختلاف در میزان شفافیت دارند و مانند دندان خود شما دارای جزییات خاصی هستند. هرکدام دارای هواداران مخصوص خود میباشد. درنهایت بهترین تصمیم و نتیجه گیری و ترجیح هرکدام ازاین درمانهای زیبایی، بعد از مشاوره و معاینه شما و بررسی نیاز و هدف نهایی مورد نظر، مشخص خواهد شد. بعد از انجام لمینیت های سرامیکی، یک نایت گارد برای محافظت بیشتر، مورد نیاز است.

سرامیک های مدرن امروزی با کمترین تراش از نسج دندان استفاده می شود. براساس کتب تکست و مقاله های امروز دندانپزشکی، دلیل همین مقدار تراش جزیی، بخاطر افزایش چشمگیر چسبندگی به مینای دندان و همچنین ایجاد فضا برای لمینیت است. اگر این تراش ناچیز داده نشود، هم چسبندگی به دندان بشدت کاهش می یابد و هم لبه دندان شما ضخیم شده و کارآیی جویدن و برش آن بمقدار زیادی کاهش می یابد (مانند لبه پهن چاقو). علاوه بر عدم استحکام لازم و عدم وجود درخشندگی و زیبایی بینظیر، تمامی این مشکلات در ارتباط با کامپوزیت های زیبایی یا در اطلاح اشتباه، ونیر، کاملا وجود دارد.

سفیدکردن (Bleaching)

کاربرد آن شامل موارد ذیل است :

در مواردی که بهر دلیل تغییر رنگ دندانها از داخل است(برعکس جرم گیری که از خارج رنگ و رسوبات سنگی به دندانها اضافه شده و حذف میگردد).

مصرف داروهای خاصی نظیر بعضی آنتی بیوتیکها، ضد فشارخون، آرامبخشها، آنتی هیستامین، شیمی درمانی و رادیو تراپی و غیره.

تیرگی بعد از ضربه و عصب کشی

افزایش سن و بمرور زمان که مینای دندان نازک شده یا ازبین میرود و دندان تیره تر میگردد.

مصرف هرگونه غذا و نوشیدنی های رنگی و استعمال دخانیات

درمانهای زیبایی و ترکیبی با لمینیت و ونیرها

آفرینش لبخند زیبا و در طراحی خط لبخند یا اصلاح طرح لبخند

کلیه مواردی که با جرم گیری و پالیش و پروفی جت(Prophyjet) و ایر براش(Air Brush)، نتوان به رضایت دلخواه رسید.

در بلیچینگ، موادی که روی دندانها قرار میگیرد با نفوذ به داخل بافت دندان، فرایند اکسیداسیون را ایجاد کرده و باعث سفید و روشن شدن رنگ دندان میگردند.بلیچینگ توسط دوروش انجام میگیرد. انجام این دو به همراه یکدیگر باعث تسریع در عمل شده و دوام و ماندگاری بیشتری بهمراه دارد.پس هرکدام به تنهایی، از کیفیت و نتیجه درمانی کامل برخوردار نیستند.

بلیچینگ در مطب(Office Bleaching).بعنوان استارتر و بعلت تسریع در کار انجام میگیرد. دراین روش چون تحت نظر دندانپزشک انجام میگردد، لثه ها بخوبی محافظت شده و غلظت شدیدتری از مواد سفیدکننده استفاده میگردد. همچنین چون تمام مراحل کار زیر نظر دندانپزشک است، به هیچ وجه عوارض و مشکلی برای سلامتی دندانهای شما ندارد.

بلیچینگ در منزل(Home Bleaching).به عنوان تثبیت کننده بعداز درمان در مطب انجام میگردد. دراین روش تری و قالب اختصاصی برای دهان شما ساخته شده و مواد مناسب با غلظت کمتر و همراه دستورالعمل لازم، در اختیارتان قرار میگیرد. رعایت دقیق این دستورات در منزل، در کسب نتیجه نهایی بسیار موثر است.انواعی از روشهای دیگر وجود دارد از جمله (Walking Bleach) یا  (Non Vital Bleach)که درمورد دندانهای خاصی و بصورت تکی قابل انجام است.

بلیچینگ با لیزر  نیز انجام میگیرد که هزینه بسیار بالاتری دارد غیر از لیزر، تمام دستگاههایی که برای بلیچینگ کاربرد دارند(Plasma Arc,BT Cool,Zoom,AMD)، و تمام آنهایی که از نور رنگی و آبی استفاده میکنند، بهیچ عنوان لیزر نبوده و فقط درحد چند دقیقه کار در مطب را تسریع میبخشند. بلیچینگ درمانی است که نتیجه آن قابل پیش بینی نیست و فقط برروی دندان قابل انجام است و نمیتواند مواد ترمیم و کامپوزیت و سرامیک و روکش را سفید کند. درنهایت ممکن است برای کسب نتیجه ایده آل، نیاز به ونیر یا لمینیت باشیم.

بلیچینگ درمانی است که دوام آن بستگی به شرایط رعایت بهداشت و عادات غذایی از جمله خوردنی وآشامیدنی های مختلف رنگی و استعمال دخانیات و غیره دارد. پس ماندگاری آن همیشگی نیست و نیاز به تجدید دارد. موادی که در بلیچینگ در مطب و منزل برای شما استفاده میگردد، از برترین و معتبرترین برندهای تولید مواد دندانپزشکی تهیه میگردد که دهه ها سابقه دارند و به دلیل استاندارد بودن، هزینه بیشتری دارند. پس علت اختلاف در هزینه بدلیل رعایت تمام نکاتی است که این روش را موثر و درعین حال بی خطر میسازد. درعین حال هرگونه حساسیت دندانها و یا سفیدی لثه اگر ایجاد بشود، بسرعت و توسط رعایت نکاتی که دندانپزشک زیبایی به شما ارایه می دهد برطرف خواهد شد. دقیقا بر عکس مشکلاتی که دراثر مواد غیر استاندارد ایجاد می شود و ممکن است قابل جبران نباشد.

بطورکلی از استفاده مواد و روشهایی غیر از مواردی که دندانپزشک برای شما درنظر میگیرد، جدا خودداری کنید. مواد و روشهایی که در داروخانه یا تبلیغات و رسانه های گوناگون اعم از مجازی و غیره مشاهده میکنید، بدلیل عدم رعایت نکات لازم و ایمنی و استاندارد ولی بدلیل قیمت کم و مجهول بودن ماده موثر و شرکت سازنده و روش استفاده، براحتی صدمه و آسیبهای شدید و دایمی به دندانها وارد میکنند. از ترکها و حساسیت و ضعیف شدن و تخلخل دندان گرفته تا تحلیل شدید ریشه و لقی و ازدست دادن دندانهای شما. همچنین اثرات سوزنده و ازبین برنده مخاط لبها، لثه، گونه ها و زبان در آنها شایع است. تعداد و شدت این موارد به حدی زیاد است که یا قابل جبران نیست یا پیامد و عوارض و هزینه های بسیاری را بهمراه خواهند داشت.